بررسی باستان شناسی سفال های دورة اسلامی محوطة باستانی نچیر خانلق ری

Authors

فیروز مهجور

محمد ابراهیمی¬نیا

حسین صدیقیان

abstract

محوطة باستانی نچیر خانلق، واقع در بخش فشافویه شهر ری، با عرصه دست کم 11 هکتاری، یکی از محوطه های مهم دورة اسلامی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. متأسفانه بخش هایی از آن توسط ادوات کشاورزی تسطیح شده است. علاوه بر وسعت بسیار زیاد، پراکنش فراوان و گسترده آثار فرهنگی در سطح آن بویژه قطعات مختلف سفالینه-های بدون لعاب و لعاب دار بر اهمیت فرهنگی و تاریخی این محوطه، دلالت می نمایند. به همین علت در تابستان سال 1389، طی یک برنامة پژوهشی باستان شناختی، به مطالعه و بررسی سطحی این محوطه پرداخته شد. این بررسی ها ثابت نمود که محوطة مذکور در دوره های میانی و متأخر اسلامی دارای استقرار و رونق خوبی بوده است. این مقاله نتیجة مطالعة داده های سفالین بررسی مذکور است. سفالینه های مورد مطالعه در طیف بسیار گسترده و متنوعِ بدون لعاب و لعاب دار قرار دارند و هر یک به زیر گروه های فراوانی تقسیم می شوند. از نکات جالب توجه آنکه در بین قطعات سفالینه های لعاب دار، نمونه های متعددی از هر دو گونة سفال های موسوم به کوباچه شناسایی گردید که تاکنون از این منطقه و استقرار های اطراف آن لااقل با این حجم، شناسایی و گزارش نگردیده بود. هم چنین گاهنگاری های نسبی و مقایسه ای داده های سفالین، مبیّن آن است که محوطة نچیر خانلق، حداقل در فاصله ی قرون 4 تا 11هـ .ق. دارای استقرار بوده و این استقرار در فاصلة قرون 9 تا 11هـ .ق. به اوج رونق خود رسیده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی باستان‌شناسی سفال‌های دورة اسلامی محوطة باستانی نچیر خانلق ری

محوطة باستانی نچیر خانلق، واقع در بخش فشافویه شهر ری، با عرصه دست کم 11 هکتاری، یکی از محوطه‌های مهم دورة اسلامی است که تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است. متأسفانه بخش‌هایی از آن توسط ادوات کشاورزی تسطیح شده است. علاوه بر وسعت بسیار زیاد، پراکنش فراوان و گسترده آثار فرهنگی در سطح آن بویژه قطعات مختلف سفالینه-های بدون لعاب و لعاب‌دار بر اهمیت فرهنگی و تاریخی این محوطه، دلالت می‌نمایند. به همی...

full text

مطالعة باستان¬سنجی آجرهای لعاب¬دار هخامنشی به¬دست¬آمده ازکاوش¬های باستان¬شناسی محوطة تل آجری در شهر پارسه

در این پژوهش آجرهای لعاب­دار هخامنشی به­دست­آمده از کاوش­های باستان­شناسی تل آجری برای شناسایی ترکیباتسازندة لعاب رویه و بدنة آجری به کمک روش­های شیمی تجزیه دستگاهی از قبیل: XRF،­XRD ،­ICP ، SEM-EDS و نیز میکروسکوپ نوری، آزمایش شده­اند. نمونة لعاب­های مورد­ مطالعه ظاهراً به رنگ‌هایی سفید و زرد می­باشد که به دلیل سپری کردن فرایندهای فرسایش به حالت پودری و رنگ­باخته درآمده­ است، به­طوری­که به کمک ...

full text

بررسی زیستگاه‌های دورة اسلامی در ارتفاعات زاگرس جنوبی مطالعة موردی: محوطة کمبوس بناری کهگیلویه

منطقة کوهستانی کهگیلویه و بویراحمد به دلیل موقعیت قرارگیری‌اش در حدفاصل خوزستان، فارس و اصفهان اهمیت فراوانی در باستان­شناسی به­خصوص باستان­شناسی کوچ­نشینی دارد. به دلیل آب­و­هوای مناسب و چراگاهای حاصلخیز این منطقه، از دیرباز اجتماعات کوچ­رو در آن ساکن شده‌اند. در بررسی­های باستان­شناختی انجام گرفته در این منطقه در سال‌های اخیر، محوطه­های استقراری متعددی که به صورت موقت (فصلی) مورد استفاده این ...

full text

باستان شناسی دوره اسلامی ایران و ویژگی های متمایز آن نسبت به سایر گرایش های باستان شناسی

باستان شناسی دوره اسلامی ابزاری است برای شناخت و درک بهتر جهان اسلام که از چهارده قرن پیش در سه قاره - از اسپانیا تا اندونزی - همچنان زنده است. تعریف فوق دو ویژگی بسیار مهم با خود حمل میکند: اول اینکه، باستان شناسبی اسلامی، سرزمین های گوناگون با ساختارهای اقلیمی، فرهنگی و تاریخی کاملا  متفاوتی را در بر می گیرد. دوم آنکه باستان شناسی اسلامی آثار فرهنگی جهانی همچنان زنده و پویا را مورد بررسی قرار...

full text

بررسی و مطالعه سفال های دورۀ ایلخانی به دست آمده از کاوش های باستان شناسی ارزانفود

با وجود مطالعات و کاوش هایی که در محوطه­های دورۀ اسلامی صورت گرفته و به وسیلۀ آن تا اندازه­ای وضعیت سفالگری ایران دورۀ اسلامی مشخص شده است، هنوز ابهامات فراوانی در این زمینه، به­ویژه دربارۀ مراکز سفالگری و تفاوت های سبک­شناسی بین آنها وجود دارد. در این بین، کاوش های باستان­شناسی همراه با مطالعات دقیق داده ها می تواند تا حد زیادی به حل مسئله کمک نماید. در این مقاله سفال های ایلخانی حاصل از سه فص...

full text

بررسی زیستگاه های دورة اسلامی در ارتفاعات زاگرس جنوبی مطالعة موردی: محوطة کمبوس بناری کهگیلویه

منطقة کوهستانی کهگیلویه و بویراحمد به دلیل موقعیت قرارگیری اش در حدفاصل خوزستان، فارس و اصفهان اهمیت فراوانی در باستان­شناسی به­خصوص باستان­شناسی کوچ­نشینی دارد. به دلیل آب­و­هوای مناسب و چراگاهای حاصلخیز این منطقه، از دیرباز اجتماعات کوچ­رو در آن ساکن شده اند. در بررسی­های باستان­شناختی انجام گرفته در این منطقه در سال های اخیر، محوطه­های استقراری متعددی که به صورت موقت (فصلی) مورد استفاده این ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مطالعات باستان شناسی

Publisher: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN 2288ـ1026

volume 3

issue 2 2012

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023